यहाँ “नेकपा एमालेको ‘झोले’ एजेण्डा” भन्ने विषयमा आधारित एक विश्लेषणात्मक लेख तयार गरिएको छ। यसमा लेखको पृष्ठभूमि, उद्देश्य, मुख्य तर्क, र निष्कर्ष समेटिएको छ:

लजेस राई
Dharapani online media

पृष्ठभूमि:

हालसालै नेकपा एमालेका अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सार्वजनिक कार्यक्रमहरूमा “झोले” भन्ने नारालाई विशेष प्राथमिकता दिइरहेका छन्। “देशमा सामन्तीको परिवारको दास बन्नु भन्दा झोला बोकेर परिवर्तनको यात्रामा लाग्नु श्रेष्ठ हो” भन्ने अभिव्यक्तिसहित एमालेले जनताको मन जित्ने प्रयास गरिरहेको देखिन्छ। यद्यपि, यो अभियानले राजनीतिक प्रतिपक्ष र सर्वसाधारण नागरिकहरूबाट आलोचना पनि बटुलेको छ। ओलीको यो शैली चुनावी रणनीति त हो, तर यसले विगतका घटनाहरू र वर्तमान असन्तुष्टिको सन्दर्भमा के सन्देश दिन खोजिएको छ भन्ने प्रश्न उठ्न थालेको छ।

उद्देश्य:

1. नेकपा एमालेको “झोले” अभियानको आशय र राजनीतिक सन्देश के हो भन्ने बुझ्न।

2. यस अभियानको लक्ष्य कति राजनीतिक रणनीति हो र कति वैचारिक प्रतिबद्धता हो भन्ने छुट्याउन।

3. आम जनमानसमा यस अभियानले पार्ने प्रभावको विश्लेषण गर्न।

4. सन् २०८४ को निर्वाचनलाई ध्यानमा राखेर गरिएको सम्भावित प्रचार रणनीतिको मूल्यांकन गर्नु।

मुख्य तर्क / विश्लेषण:

राजनीतिक सन्देशको अस्पष्टता: ओलीले प्रयोग गरेको “झोले” शब्दले कस्को विरुद्ध सन्देश दिइएको हो भन्ने स्पष्ट छैन। यद्यपि, यसको संकेत पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाहतर्फ गरिएको देखिन्छ। तर, प्रत्यक्ष उल्लेख नगरिनुले अभियानलाई अस्पष्ट बनाएको छ।

प्रतीकात्मक भाषाको प्रयोग: “झोला” लाई परिवर्तन र विकासको प्रतीकका रूपमा चित्रित गर्नु राजनीतिक भाषाको चतुर प्रयोग हो। यसले एउटा वर्ग विशेष (राजनीतिक कार्यकर्ता, समर्थनकर्ता) लाई सकारात्मक रूपले जोड्ने प्रयास गर्छ।

विरोधको स्वर: यस नारा र अभिव्यक्तिमा राजनीतिक चेतनाभन्दा पनि पुराना राजनैतिक अभ्यास र आम जनताको निराशा झल्किन्छ। आलोचकहरूले यसलाई जनतालाई फेरि पनि “भावनात्मक रूपमा मूर्ख बनाउने प्रयास” भनेर व्याख्या गरेका छन्।

चुनावी तयारीको सङ्केत: २०८४ को निर्वाचनलाई केन्द्रमा राख्दै जनमानसमा भावनात्मक सन्देश प्रवाह गरेर पार्टीको समर्थन बढाउने रणनीति देखिन्छ। राजनीतिक असफलता र जनअपेक्षामा चुक्दै गएको सन्दर्भमा यो प्रयास पुनः आत्मविश्वास जगाउने औजारको रूपमा प्रयोग गरिएको छ।

निष्कर्ष:

नेकपा एमालेको “झोले” अभियान न त पूर्ण रूपमा वैचारिक आन्दोलन हो, न त यसले स्पष्ट राजनीतिक खाका दिन सक्छ। यो मुख्यतः चुनाव लक्षित प्रचार रणनीति हो जुन जनताको चित्त बुझाउनेभन्दा पनि ध्यान भटकाउने प्रयासजस्तो देखिन्छ। जनताले ठोस नीति, जवाफदेही नेतृत्व र पारदर्शी शासनको अपेक्षा गरिरहेका बेला यस्ता नाराहरू गहिरो वैचारिक सन्देशविना लोकप्रियता कमाउने खतरा पनि बोकेको छ।

यदि एमालेले जनताको भावनासँग खेल्नुभन्दा नीतिगत रूपले स्पष्ट योजना प्रस्तुत गर्छ भने मात्र यस्तो अभियान प्रभावकारी बन्न सक्छ, नत्र ‘झोला’ प्रतीकात्मक बोझ बन्न सक्छ।